การดูแลเมื่อเริ่มตั้งครรภ์ (First trimester care)
ควรเริ่มฝากครรภ์เมื่อใด
เมื่อประจำเดือนมาไม่ตรงตามกำหนด หรือ ทราบว่าตั้งครรภ์ ควรพบแพทย์เพื่อฝากครรภ์ทันที หรืออย่างน้อยในช่วงก่อนอายุครรภ์ 12 สัปดาห์ เนื่องจากการตรวจและการดูแลบางอย่าง รวมทั้งวิตามินเสริมที่จำเป็น จะได้ประโยชน์สูงสุด เมื่อหญิงตั้งครรภ์มาพบแพทย์ในช่วง3เดือนแรกเท่านั้น
เมื่อฝากครรภ์จะมีการตรวจอะไรบ้าง
อัลตราซาวด์
- เพื่อดูว่า เป็นการตั้งครรภ์ในมดลูก และตัวอ่อนในครรภ์มีการเต้นของหัวใจหรือไม่
- เพื่อคำนาณอายุครรภ์และกำหนดคลอด
- เพื่อดูความผิดปกติที่มดลูกและรังไข่ เช่น เนื้องอกของกล้ามเนื้อมดลูก หรือถุงน้ำที่รังไข่
การเจาะเลือด เพื่อเป็นการคัดกรองโรคต่างๆ ที่อาจมีผลต่อทั้งมารดาที่ตั้งครรภ์ และทารกในครรภ์ได้
- ความเข้มข้นเลือด (CBC) ภาวะเลือดจางธาลัสซีเมีย (Hb typing)
- หมู่เลือด ทั้ง ABO group และ Rh group
- เอชไอวี (anti HIV) ซิฟิลิส (VDRL) และตับอักเสบบี (HBs Ag)
- ตรวจดูการติดเชื้อหัดเยอรมัน (Rubella IgG) และภูมิคุ้มกัน
- ตรวจปัสสาวะ ดูการติดเชื้อ โปรตีนและกลูโคสในปัสสาวะ (UA)
การตรวจเลือดเพิ่มเติม
การตรวจคัดกรองดาวน์ซินโดรมในทารก โดยการตรวจเลือดมารดาดูสารชีวเคมี สามารถตรวจได้เมื่ออายุครรภ์ตั้งแต่ 15 สัปดาห์ขึ้นไปโดยสามารถตรวจคัดกรองได้ 80% โดยมีผลบวกลวง 5%
การตรวจดีเอ็นเอของทารกในเลือดแม่ (non-invasive prenatal testing) วิธีนี้สามารถตรวจคัดกรองดาวน์ได้สูงถึง 99% โดยมีผลบวกลวงน้อยกว่า 1% สามารถตรวจได้เมื่ออายุครรภ์ตั้งแต่ 12 สัปดาห์ขึ้นไป และจะทราบผลภายใน 2-4 สัปดาห์หลังตรวจเลือด
ประวัติที่ควรแจ้งแพทย์เมื่อไปฝากครรภ์
- โรคทางอายุรกรรมต่างๆ เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคไต โรคหัวใจ ไทรอยด์เป็นพิษ
- โรคทางนรีเวช โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
- ประวัติการผ่าตัดในช่องท้อง
- ประวัติการคลอด การแท้ง การตั้งครรภ์ในอดีต
- ประวัติความผิดปกติทางพันธุกรรมในครอบครัว
- ประวัติการใช้ยาต่างๆในช่วงที่เริ่มตั้งครรภ์
การเปลี่ยนแปลงในมารดาเมื่อเริ่มตั้งครรภ์
- เวียนศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน
- อ่อนเพลีย ง่วงนอน
- ปัสสาวะบ่อย
- ปวดหน่วงท้องน้อย
- ท้องอืด
- น้ำหนักในช่วง3เดือนแรก ควรเพิ่มขึ้นประมาณ 2.5-3 กิโลกรัม
อาการผิดปกติที่ควรต้องไปพบแพทย์
- ปวดท้องมาก
- คลื่นไส้อาเจียนมาก กินไม่ได้
- เลือดออกทางช่องคลอด
วิตามิน
โฟลิค (folic acid) ควรเริ่มกินโฟลิค ตั้งแต่ก่อนตั้งครรภ์สามเดือน จนกระทั่งอายุครรภ์สามเดือนแรกเนื่องจาก ป้องกันโรคปลายประสาทไม่ปิดในทารก (neural tube defect)
