ฟันหาย…ง่ายๆแค่ใส่ฟันปลอม
ฟันหาย…ง่ายๆแค่ใส่ฟันปลอม
ในช่วงวัยรุ่นเกือบทุกคนจะมีฟันแท้เกือบครบ เมื่อเวลาผ่านไปอาจเริ่มทยอยถอนไปที่ละซี่ จนในที่สุดบางคนอาจไม่เหลือฟันแท้เลย จึงจำเป็นต้องทำฟันปลอมเพื่อช่วยในการบดเคี้ยว เพื่อความสวยงาม รวมไปถึงเพื่อช่วยในการออกเสียงที่ชัดเจนด้วย นอกจากนี้ฟันยังสามารถช่วยลดหรือป้องกันการเสื่อมสภาพที่อาจจะเกิดขึ้นกับอวัยวะที่เกี่ยวข้องกับการบดเคี้ยวได้ เช่น การถอนฟันไปซี่เดียวอาจทำให้ฟันข้างเคียงล้ม เกิดช่องว่างระหว่างซอกฟัน เศษอาหารเข้าไปติด เกิดฟันผุ เหงือกอักเสบ และโรคปริทันต์ตามมา ส่วนฟันคู่สบก็จะเกิดการเสื่อมสภาพเนื่องจากไม่มีแรงกระตุ้นอาการบดเคี้ยวอาหาร ทำให้เกิดการละลายตัวของกระดูกเอ็นยึดปริทันต์แคบและบางลง อาจทำให้ฟันคู่สบยื่นยาวหรือห้อยออกมาในภายหลัง อาจต้องถอนฟันที่ยื่นนี้ออกและต้องตัดแต่งกระดูกที่ห้อยออกด้วย ในบางรายที่ถอนฟันหลังไปหมดจะมีผลเสียคือคางจะรั้งขึ้นทำให้ฟันหน้าสบกันที่ด้านปลายฟัน ทำให้ปลายฟันสึก หรือฟันหน้าล่างอาจไปกัดโดนเพดานทำให้เจ็บเหงือก หรือกัดโดนคอฟันบนทำให้ฟันบนยื่น
ทันตกรรมประดิษฐ์ (ใส่ฟัน)
ทันตกรรมประดิษฐ์คือการซ่อมแซมฟันอวัยวะในช่องปากใบหน้าและขากรรไกรด้วยวัสดุประเภทต่างๆ ที่ประดิษฐ์ขึ้นให้คงไว้ซึ่งการทำงานความสะดวกสบายและความสวยงามของช่องปากโดยการบูรณะฟันธรรมชาติทดแทนฟันธรรมชาติที่สูญเสียไป
- ฟันปลอม (Denture)
- สะพานฟัน (Bridge)
- ครอบฟัน (Crown)
อย่างไรก็ตามการใส่ฟันปลอมก็อาจก่อให้เกิดอันตรายต่อพื้นที่เหลืออยู่ช่วงระหว่างรอยต่อของฟันปลอมและฟันธรรมชาติ อาจมีเศษอาหารติดอยู่ก็ทำให้เกิดฟันผุได้ ส่วนบริเวณที่ฟันปลอมปิดทับ เช่น เพดานขอบเหงือกจะขาดการกระตุ้นและทำความสะอาด ก่อให้เกิดการอักเสบได้เช่นกัน ส่วนฟันธรรมชาติรองรับฟันปลอมอาจถูกทำลายอาจโยกและเจ็บปวดภายหลังได้
ฟันปลอมชนิดต่างๆ
ฟันปลอมชนิดถอดได้ คือ ฟันปลอมที่ทำขึ้นให้กับผู้ที่ยังมีฟันธรรมชาติเหลืออยู่เป็นการใส่ฟันเพียงบางส่วน และเป็นฟันปลอมที่สามารถถอดออกมาล้างทำความสะอาดได้ กรณีที่เหมาะในการทำฟันปลอมบางส่วนชนิดถอดได้
- ฟันหลักด้านท้ายไม่มี ทำให้ไม่มีฟันหลักเพื่อยึดสำหรับทำสะพานฟัน
- ฟันที่ถูกถอนไปติดกันหลายซี่ถ้าทำสะพานฟันจะไม่แข็งแรง
- ช่วงที่เพิ่งถอนฟันไปใหม่ ๆ เหงือกยังไม่ยุบสนิทดี ถ้าคอยจนแผลหายเหงือกจะยุบลงไปอีก อาจทำฟันปลอมชนิดถอดได้ใส่ไปก่อนเมื่อเหงือกยุบสนิทดีจึงมาเสริมฐานฟันปลอมต่อ การใส่ฟันเร็วจะช่วยคงสภาพสันเหงือกทำให้เหงือกเต็มไม่ยุบตัวมาก
การใส่ฟันปลอมชนิดถอดได้ต้องมีตะขอโยงเพื่อยึดฟัน อาจทำให้รู้สึกรำคาญ เป็นที่กักขังของเศษอาหาร รับประทานอาหารไม่สะดวก และไม่สวยงาม รายละเอียดของขั้นตอนและวิธีการใส่ฟันแบบถอดได้ (ฟันปลอมฐานพลาสติก)
- พิมพ์ปากหลังจากตรวจแล้วนัดใส่ฟัน
- ตรวจการสบฟันและการเคี้ยวหลังจากใส่
- การปรับแต่งให้ใช้งานได้ดี
ระยะเวลาในการเข้ารับการรักษาประมาณ 2-3 ครั้งโดยขั้นตอนและระยะเวลาในการรักษาของคนไข้แต่ละคนจะไม่เหมือนกันขึ้นอยู่กับจำนวนฟันที่ขาดหายไป การสบฟัน และตำแหน่งของฟัน
ฟันปลอมทั้งปาก กรณีที่เหมาะในการทำฟันปลอมทั้งปาก
- ไม่มีฟันธรรมชาติเหลืออยู่แล้ว
- พื้นที่เหลืออยู่มีน้อยซี่รูปร่างฟัน, กระดูกยึดรอบรากฟันไม่ดีฟันโยกมากใช้เป็นหลักยึดไม่ได้ต้องถอนออกหมด
- สุขภาพช่องปากไม่ดีมีฟันผุมากควรถอดทิ้งแล้วทำฟันปลอมทั้งปาก
- พื้นที่เหลืออยู่ไม่สวยอยู่ในตำแหน่งที่ไม่ดีมีแนวด้านสบฟันห้อยหรืออยู่นอกสันเหงือกหากทำฟันปลอมถอดได้หรือติดแน่นโดยยึดแนวพื้นเดิมจะไม่ได้ความแข็งแรงที่ดีขาดการยึดแน่นและไม่สวยงามต้องถอนหมดเช่นกัน
สะพานฟันหรือฟันปลอมชนิดติดแน่น
สะพานฟัน (Bridge) เป็นฟันปลอมที่มีลักษณะใกล้เคียงกับฟันธรรมชาติโดยการกรอฟันซี่ข้างเคียงเพื่อเป็นหลักยึดของสะพานฟัน
กรณีที่เหมาะในการทำสะพานฟัน
- ระยะช่วงที่ถอนฟันออกไปเป็นช่วง 3-5%
- ฟันหน้าที่ถูกถอนไปมีสภาพสันเหงือกที่ปกติ
กรณีที่ไม่เหมาะในการทำสะพานฟัน
- ระยะช่วงที่ถอนฟันออกไปเป็นช่วงยาวเกิน 4 ซี่
- ฟันหลักไม่แข็งแรงพอ
- ไม่มีฟันหลักด้านใน
การครอบฟัน (Crown)
ครอบฟันเป็นวิธีการบรูณะฟันธรรมชาติที่สูญเสียเนื้อฟันที่ดีออกไปมากเกินกว่าจะสามารถรักษาด้วยวิธีอื่น ๆ เช่นการอุดฟันทำ Inlays หรือ Onlaysได้ควรทำครอบฟันเพื่อคงสภาพเนื้อพื้นที่เหลืออยู่ไว้และทดแทนส่วนที่สูญเสียไปในการทำครอบฟันจำเป็นต้องกรอเนื้อฟันออกเพื่อการยึดติดของครอบฟันครอบฟันมีหลายประเภท ได้แก่ ครอบฟันทั้งซี่ (Full Veneer Crown) และประเภทคลุมเพียงบางส่วน (Partial Veneer Crown) พื้นที่รักษารากฟันมาแล้วส่วนใหญ่เนื้อฟันที่ดีจะเหลือน้อยและฟันจะเปราะบางกว่าปกติทำให้เกิดการ แต่หักได้ง่ายจึงควรเสริมความแข็งแรงด้วยการทำครอบฟันร่วมกับการทำเดือยฟัน (Post and Core) ฟันที่มีขนาดเล็กเช่นฟันหน้าและฟันกรามน้อยหลังจากรักษารากฟันมาแล้วควรที่จะทำเดือยฟันร่วมกับการทำครอบฟันส่วนฟันกรามใหญ่ที่มีเนื้อฟันดีเหลืออยู่มากแค่อุดโพรงฟันแล้วจึงทำครอบฟันก็เพียงพอ
