รู้จักน้ำอสุจิ
น้ำเชื้อ หรือ น้ำอสุจิ (Semen) ประกอบด้วย ตัวอสุจิ และน้ำหล่อเลี้ยงต่าง ๆ เป็นของเหลวที่มีลักษณะสีขาวข้น โดยจะหลั่งออกมาเมื่อฝ่ายชายถึงจุดสุดยอดของการมีเพศสัมพันธ์ หรือจากวิธีช่วยตัวเอง หรือขับมาตามธรรมชาติที่เรียกว่า ฝันเปียก (Wet Dream) โดยในการหลั่งน้ำอสุจิแต่ละครั้งจะหลั่งออกมา ประมาณ 3-4 มิลลิลิตร และมีจำนวนอสุจิเฉลี่ยประมาณ 300-500 ล้านตัว
ความสำคัญของการเก็บน้ำอสุจิเพื่อส่งตรวจ
ในคู่สมรสที่มีบุตรยาก พบว่าฝ่ายชายเป็นสาเหตุของการมีบุตรยากได้ร้อยละ 25-40 ดังนั้นการเก็บน้ำอสุจิของฝ่ายชายไปตรวจเพื่อหาสาเหตุของการมีบุตรยากจึงมีความสำคัญไม่น้อยไปกว่าการตรวจในฝ่ายหญิง
การตรวจวิเคราะห์น้ำอสุจิ นอกจากการนับจำนวนความเข้มข้นตัวอสุจิแล้ว ยังตรวจดูการเคลื่อนไหว และความผิดปกติในรูปร่างส่วนหัว , คอ และหางของตัวอสุจิด้วย
คำแนะนำในการเก็บน้ำอสุจิที่ถูกต้อง
- ควรงดการมีเพศสัมพันธ์รวมถึงการหลั่งอสุจิประมาณ 3 – 5 วัน
- ล้างมือและอวัยวะเพศให้สะอาดก่อนการเก็บน้ำอสุจิ
- เก็บน้ำอสุจิด้วยวิธีช่วยตัวเอง ( Masturbation )
- ไม่ควรใช้วิธีมีเพศสัมพันธ์แล้วหลั่งข้างนอกเพราะอาจมีเซลล์จากน้ำหลั่งช่องคลอดปะปนมา
- ห้ามเก็บโดยใช้ถุงยางอนามัย เนื่องจากถุงยางอนามัยมีสารหล่อลื่น ซึ่งสามารถทำให้อสุจิตายได้
- ควรเก็บน้ำอสุจิทุกหยดตั้งแต่แรกจนหยดสุดท้ายเพื่อจะได้มีการวิเคราะห์ เป็นค่าเฉลี่ยที่ถูกต้อง
- เก็บน้ำอสุจิใส่ภาชนะที่สะอาดและแห้ง และรีบส่งเพื่อวิเคราะห์ผลทันที ไม่ควรเก็บนานกว่า 1 ชั่วโมง
- volume หรือ ปริมาตรของน้ำเชื้อทั้งหมดที่เก็บออกมาได้ ขอให้มากกว่า 5 ml
- ความเป็นกรด-ด่าง (pH) น้ำอสุจิมีความเป็นด่างอ่อน ๆ ค่าปกติมีค่ามากกว่าหรือเท่ากับ 2
- sperm concentration ต้องมากกว่า 15 ล้านตัวต่อน้ำเชื้อ 1 ml อันนี้ต้องใช้การดูจากกล้องจุลทรรศน์และนับเอา บางครั้งอาจจะใช้การตรวจด้วยเครื่องวิเคราะห์โดยตรง ส่วนนี้สำคัญ ถ้าตัวอสุจิน้อยกว่าเกณฑ์ มักจะมีปัญหา ยิ่งน้อยยิ่งมีโอกาสมีบุตรยากขึ้น ถ้าส่วนนี้ผลออกมาเป็น 0 คือไม่มีตัวเชื้อเลย ก็จะถือว่าเป็นหมัน
- total motility จำนวนตัวเชื้อที่วิ่งได้คิดเป็นเปอร์เซ็นต์ ควรจะต้องมากกว่า 40 % ถ้าน้อยกว่านี้แสดงว่าเชื้อ มีแต่ตัวไม่ค่อยวิ่ง จะมีปัญหาได้ตอนที่เชื้อจะวิ่งผ่านปากมดลูกเข้าไป จำนวนที่จะสามารถผ่านเข้าในโพรงมดลูกจะน้อย โอกาสมีบุตรยากมากขึ้น
- morphology รูปร่างเชื้อที่ปกติ คืออสุจิที่มีรูปร่างดี สมส่วน เป็นพวกที่มีโอกาสเข้าไปปฏิสนธิได้ดี ต้องมีจำนวนมากกว่าหรือเท่ากับ 4 %
